Συνέντευξη του Μένιου Κουτσιαύτη στο REFEREE

Ο Μένιος Κουτσιαύτης είναι από τους διαιτητές που κτυπούν την πόρτα της Σούπερ Λίγκα. Με πολύ καλές σεζόν στη Β’ εθνική ο Αρτινός ρέφερι είναι στον πίνακα των υποψηφίων για άνοδο και έχει χρησιμοποιηθεί αρκετές φορές σαν 4^ος στα παιχνίδια της μεγάλης κατηγορίας.

Ο Ηπειρώτης ρέφερι, ο οποίος όταν δεν… σβήνει φωτιές εντός γηπέδου το κάνει εκτός αυτού, μίλησε στο “R” για την μέχρι τώρα πορεία του στο χώρο και τις φιλοδοξίες του.

-Ποιος είναι ο Μένιος Κουτσιαύτης εκτός γηπέδων;

Γεννήθηκα στα Τζουμέρκα της Αρτας, εκεί μεγάλωσα και τελείωσα το σχολείο και εν συνεχεία πήγα σε σχολή τουριστικών επιχειρήσεων στη Λάρισα. Ασχολήθηκα επτά χρόνια με το επάγγελμα και εν συνεχεία έδωσα και πέρασα στην πυροσβεστική.  Τώρα κάνω ένα μεταπτυχιακό για τον τουρισμό στο ανοιχτό πανεπιστήμιο. Είμαι παιδί πολύτεκνης οικογένειας, τέσσερα αγόρια κι ένα κορίτσι, με αρκετά δύσκολα παιδικά χρόνια, αλλά τώρα πλέον όλοι έχουμε βρει το δρόμο μας και προχωράμε. Είμαι παντρεμένος εδώ και επτά χρόνια.

-Το έναυσμα προκειμένου να ασχοληθείτε με τη διαιτησία ποιο ήταν;

Επαιζα στο τοπικό της Λάρισας με μια ομάδα την Τερψιθέα όταν σπούδαζα εκεί και στη συνέχεια δύο χρόνια στην Αναγέννηση Επανωμής. Σταμάτησα επειδή ήμουν σερβιτόρος και φοβήθηκα τους τραυματισμούς. Τότε ένας φίλος που πήγαινε στη σχολή του συνδέσμου Θεσσαλονίκης μου πρότεινε να πάω κι εγώ και έτσι ξεκίνησα. Κόλλησα και αγαπώ που κάνω.

-Ξεκινώντας είχατε στο νου σας την καριέρα ή απλά να κάνετε κάτι που σας ευχαριστεί;

Εγινα διαιτητής για να είμαι στα γήπεδα. Όταν ήμουν στις μικρές κατηγορίες είχα στο πίσω μέρος του μυαλού μου να ανέβω πιο ψηλά, εκεί όπου σφύριζαν τα μεγάλα ονόματα. Δεν μου ήταν έμμονη ιδέα, αλλά η δουλειά μου με βοήθησε ώστε να ασχοληθώ περισσότερο με τη διαιτησία. Αν έκανα κάτι άλλο και δεν είχα χρόνο, ίσως να είχα σταματήσει. Βοήθησαν, δηλαδή,  και οι συγκυρίες.

-Εχετε αρκετά παιχνίδια ως 4^ος στη Σούπερ Λίγκα. Βλέπετε μεγάλες διαφορές σε σχέση με τις μικρότερες κατηγορίες;

Αυτό που σίγουρα υπάρχει στη Σούπερ Λίγκα σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό είναι η ψυχολογική πίεση προς τους διαιτητές. Τους θέλουν περισσότερο σαν μηχανές, να μην κάνουν λάθη. Τα παιχνίδια καλύπτονται από πολλές κάμερες ο διαιτητής είναι εκτεθειμένος και πολλές φορές όλο αυτό το βάρος είναι δυσβάστακτο.

Το ποδόσφαιρο στη μεγάλη κατηγορία είναι πιο γρήγορο, υπάρχουν παίκτες με πολύ περισσότερο ταλέντο και υπάρχει καλύτερη οργάνωση.

-Αρα, μπορώ να υποθέσω ότι οι διαιτητές της Β’ και Γ΄ εθνικής αισθάνονται τυχεροί που δεν υπάρχει αυτή η τρομερή τηλεοπτική προβολή όπως στη Σούπερ Λίγκα;

Στη Σούπερ Λίγκα πολλές φορές οι φίλαθλοι, αλλά και ο τύπος βγάζουν πολύ εύκολα «άχρηστο» έναν διαιτητή, ο οποίος ήταν επιτυχημένος στις μικρότερες κατηγορίες. Δεν είναι αλήθεια αυτό. Απλά τα λάθη του στις μικρότερες κατηγορίες δεν φαίνονται. Συν τοις άλλοις εμείς στις μικρότερες κατηγορίες παίζουμε πιο ελεύθερα ξέροντας ότι δεν μας σημαδεύουν… 20 κάμερες.

-Η καχυποψία που υπάρχει για τους διαιτητές πόσο δυσκολεύει το έργο τους;

Αυτό το φαινόμενο, που προκλήθηκε και από κάποια λάθη των διαιτητών διαχρονικά, καλλιεργήθηκε από τους παράγοντες και έχει εμποτίσει τους φιλάθλους, κατά κύριο λόγο, με αποτέλεσμα αυτοί να πηγαίνουν στο γήπεδο προκατειλημμένοι.  Παιδιά βλέπουν τους πατεράδες τους και τους θείους τους να βρίζουν πολύ άσχημα, παίρνουν ένα πολύ κακό παράδειγμα και στη συνέχεια όταν μεγαλώνουν τα ίδια φέρονται το ίδιο άσχημα ή και χειρότερα.

Είναι ό,τι χειρότερο να πηγαίνεις σ’ έναν αγώνα προκατειλημμένος. Βλέπεις τα πάντα στραβά και θεωρείς δεδομένο πως αδικείται η  ομάδα σου. Και αυτό ακριβώς προκαλεί μεγάλη ζημιά στο ποδόσφαιρο.

-Η άγνοια των κανονισμών τι ρόλο παίζει σε όλο αυτό το σκηνικό;

Πολύ μεγάλο και ιδιαίτερα όταν προέρχεται από τον Τύπο. Γινόμαστε μάρτυρες περιπτώσεων όπου δημοσιογράφοι κρίνουν εντελώς λάθος μια φάση, αναφέρουν λάθος τον κανονισμό και οξύνουν τα πνεύματα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα πέρυσι στο ματς ΟΦΗ-Θρασύβουλος, όπου ένας επιθετικός τσίμπησε την μπάλα χωρίς να ακουμπήσει τον γκολκίπερ την ώρα που αυτός την είχε στην κατοχή του και σκόραρε. Ο κανονισμός είναι σαφής. Είναι επιθετικό φάουλ. Ο σχολιαστής στην τηλεόραση είπε ότι ήταν κανονικό γκολ. Αυτό μεταφέρθηκε σε όσους τηλεθεατές παρακολουθούσαν το ματς ή είδαν αργότερα τα στιγμιότυπα και δημιουργήθηκαν λάθος εντυπώσεις.

Εκτός των άλλων έτσι πάνε χαμένα και τα σεμινάρια που κάνει στις ομάδες η ΔΑΔ, αφού ακόμα και αν οι παίκτες είναι… Παναγίες στο γήπεδο, η εξέδρα παίρνει φωτιά.

-Τον τελευταίο καιρό παρατηρούνται, ωστόσο, κάποια φαινόμενα βίας κατά διαιτητών που ξεφεύγουν από κάθε όριο…

Δεν ξέρω αν υπάρχουν κάποιοι που επιδιώκουν να κερδίσουν κάτι μέσα από αυτά τα γεγονότα. Δυστυχώς στην εποχή μας η βία υπάρχει παντού. Το γήπεδο με την ανοχή όλων των αρμοδίων φορέων είναι πεδίο εκδήλωσης τέτοιων φαινομένων από τη στιγμή που δεν υπάρχει πρόληψη και καταστολή. Ετσι, φυσιολογικά μπαίνουν και οι διαιτητές στο στόχαστρο. Ελπίζω να σταματήσει σύντομα αυτή η ιστορία, διότι βλάπτει το ποδόσφαιρο.

-Στο φετινό πρωτάθλημα και στον αγώνα Πανιωνίου-Εργοτέλη όπου ήσασταν 4^ος συνέβη κάτι σπάνιο. Αλλαγή των γηπεδούχων που έγινε στο ημίχρονο δεν δηλώθηκε και έγινε αντιληπτή με 11 λεπτά καθυστέρηση.

Ο κανονισμός είναι σαφής. Η γηπεδούχος ομάδα είναι υποχρεωμένη να ενημερώσει τους διαιτητές για οποιαδήποτε αλλαγή, ακόμα και αν αυτή γίνει πριν την έναρξη του ματς. Στη συγκεκριμένη περίπτωση αυτό δεν έγινε και υπήρξε αυτό το μπέρδεμα. Ευτυχώς δεν υπήρξαν δυσάρεστα παρεπόμενα, αλλά λίγη περισσότερη προσοχή δεν βλάπτει.

-Μπαίνοντας στη διαδικασία αξιολόγησης στις εθνικές κατηγορίες ο διαιτητής και ο βοηθός θα πρέπει να βγάλει κάποια αγωνιστικά τεστ. Πόσο εύκολο είναι αυτό; Για τους απ’ έξω φαντάζει αρκετά δύσκολο.

Για κάποιον που αθλείται δεν είναι δύσκολο. Για όποιον, όμως, δεν αθλείται είναι όντως δύσκολο. Γι΄ αυτό ακριβώς το λόγο και πολλοί διαιτητές συνεργάζονται με γυμναστές και διατροφολόγους. Είναι απαραίτητο για να είσαι διαρκώς σε υψηλό επίπεδο. Δεν αρκεί να βγάζεις τα τεστ, αλλά να μπορείς να αντεπεξέρχεσαι στις απαιτήσεις των αγώνων όλη τη χρονιά. Διότι έχεις να διευθύνεις αγώνες με αθλητές που γυμνάζονται σε καθημερινό επίπεδο. Δεν είναι δυνατόν να λειτουργείς ερασιτεχνικά όταν πρέπει να έχεις στάνταρ απόδοσης επαγγελματία. Αν δεν είσαι κοντά στη φάση δεν μπορείς να έχεις σαφή άποψη για την παράβαση.

-Αυτά προϋποθέτουν και το να αφιερώνεις περισσότερο χρόνο στη διαιτησία…

Οι διαιτητές στην ουσία είναι πλέον επαγγελματίες. Είναι δύσκολο για κάποιον που δουλεύει απογεύματα ή για πολλές ώρες να ασχοληθεί με τη διαιτησία. Χρειάζεται πολύ χρόνο και κόπο, ώστε έξι φορές την εβδομάδα να πηγαίνεις δύο ώρες για προπόνηση και την 7^η μέρα να έχεις αγώνα και ταυτόχρονα να κάνεις και επαγγελματική καριέρα. Είναι ήρωες αυτοί που υπό τέτοιες συνθήκες κρατούν δύο καρπούζια στην ίδια μασχάλη με επιτυχία.

-Η χρηματική αμοιβή είναι κίνητρο για ένα διαιτητή;

Εγώ δεν το είδα ποτέ έτσι. Βέβαια όταν θα χρειαστείς να κάνεις κάποια έξοδα είναι ένα πολύτιμο βοήθημα ή όταν κάνεις τον απολογισμό και δεις ότι έχεις κάποια εξτρά κέρδη είναι ένα συν.

Οσο για το ύψος των αμοιβών. Ακόμα και στη Σούπερ Λίγκα ίσως δεν είναι αρκετά αν σκεφτεί κανείς ότι ο διαιτητής είναι δικαστής. Πρέπει επομένως να αμείβεται με αυτά τα δεδομένα και να μην γίνεται σύγκριση με το πόσα χρήματα κερδίζει ένας υπάλληλος. Είναι διαφορετική η φύση αυτού που κάνουμε και καλούμαστε να διαχειριστούμε ομάδες και επαγγελματίες που κοστίζουν δισεκατομμύρια. Επιπρόσθετα ακούμε συνεχώς άσχημα λόγια για μας και την οικογένειά μας. Μιλάμε για μια ψυχοφθόρα κατάσταση, που δεν ξεπληρώνεται με τα χρήματα.

Τόσο εγώ, όσο και τα άλλα παιδιά δεν παίζουμε για τα λεφτά, αλλά  διότι αγαπάμε το ποδόσφαιρο και τη διαιτησία.

-Με το πέρασμα των χρόνων υπάρχει καλύτερη επαφή του διαιτητή με τους παίκτες μέσα στον αγωνιστικό χώρο;

Οι περισσότεροι ποδοσφαιριστές είναι συνεργάσιμοι και θέλουν να βοηθήσουν τον διαιτητή. Υπάρχουν, όμως, και άλλοι που για δικούς τους λόγους βλέπουν με μισό μάτι τον ρέφερι.  Προσπαθείς με όλους τους παίκτες να έχεις καλή συνεργασία για να κυλήσει ομαλά το κάθε παιχνίδι και όχι να γίνεσαι ο πρωταγωνιστής με τις κίτρινες ή κόκκινες κάρτες που δείχνεις.

-Ένας νέος άνθρωπος όπως εσείς πώς βιώνει τη σημερινή δύσκολη συγκυρία;

Η κρίση δεν προέκυψε ξαφνικά. Συσσωρευμένα λάθη τα τελευταία 30 χρόνια μας οδήγησαν εδώ. Υπήρξε κακή διαχείριση, κακές πολιτικές, αλλά κι εμείς αποτελούμε ένα κομμάτι του προβλήματος, διότι δεν είμαστε άμοιροι ευθυνών. Το πρόβλημα είναι μεγάλο για όσους δεν έχουν δουλειά. Εγώ είμαι τυχερός. Εχω μια σίγουρη εργασία, κάνω αυτό που αγαπώ μέσω της διαιτησίας και όταν έχεις στόχους και προοπτικές η ζωή κυλάει πιο ευχάριστα. Προβληματίζομαι βέβαια για τη χώρα μου διότι κανένας δεν θέλει να ζει μέσα στη γκρίνια και τη μιζέρια, που φέρνουν δυστυχία. Ελπίζω ότι θα παρθούν οι σωστές αποφάσεις και να βγούμε από την κρίση, διότι θέλουμε η Ελλάδα να είναι πρότυπο παντού κι όχι μόνο στον αθλητικό χώρο.

-Υπάρχουν κάποια άτομα που σας έχουν βοηθήσει ιδιαίτερα στην καριέρα σας;

Σε όλες τις επιτροπές που με εμπιστεύτηκαν, το σύνδεσμο Θεσσαλονίκης που με ανέδειξε, το σύνδεσμο και την Ενωση Αρτας, τους παρατηρητές, την ΔΑΔ, που κάνει τα αδύνατα δυνατά για τη βελτίωση της διαιτησίας, στην οικογένειά μου και ιδιαίτερα τη γυναίκα μου, για την ανοχή που δείχνει στο πάθος μου όλο αυτόν τον καιρό ένα μεγάλο ευχαριστώ.